Hệ thống giáo dục Canada và những điều người nhập cư cần biết
Hệ thống giáo dục Canada nổi tiếng với chất lượng cao và tính linh hoạt, gồm các cấp từ mầm non đến sau đại học. Giáo dục bắt buộc từ 6 đến 16 tuổi (hoặc 18 tuổi tùy tỉnh) và ngôn ngữ giảng dạy chủ yếu là tiếng Anh hoặc tiếng Pháp, tùy khu vực.
Người nhập cư có thể chọn trường công lập miễn phí hoặc trường tư thục trả phí. Đối với sinh viên quốc tế, học phí đại học thường cao hơn. Ngoài ra, Canada cung cấp các chương trình hỗ trợ như dạy ngôn ngữ và tư vấn học tập để giúp người nhập cư nhanh chóng hòa nhập. Đây là quốc gia có môi trường giáo dục đa dạng và toàn diện, tạo điều kiện phát triển tốt nhất cho học sinh và sinh viên.
Nội dung chính
Hệ thống giáo dục Canada có gì đặc biệt?
Canada được biết đến với một trong những hệ thống giáo dục hàng đầu thế giới. Theo báo cáo của OECD năm 2022, Canada đứng thứ 3 toàn cầu về chất lượng giáo dục, chỉ sau Phần Lan và Nhật Bản. Thành tích này khẳng định sự xuất sắc của nền giáo dục Canada trên trường quốc tế.
Giáo dục là nền tảng quan trọng trong sự phát triển kinh tế và xã hội của Canada. Chính phủ nước này dành khoảng 5,4% GDP cho giáo dục, cho thấy sự ưu tiên hàng đầu nhằm phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, thúc đẩy đổi mới và duy trì tăng trưởng bền vững.
Một số nét nổi bật của hệ thống giáo dục Canada:
- Cấu trúc hệ thống đa dạng: Giáo dục từ mẫu giáo đến đại học bao gồm cả trường công và tư. Ở bậc đại học, phần lớn là trường công lập với chất lượng đồng đều trên khắp cả nước.
- Thời gian học: Năm học bắt đầu từ tháng 9 và kết thúc vào tháng 6. Trẻ vào lớp 1 từ 6 tuổi, bậc tiểu học kéo dài đến lớp 6, tiếp theo là trung học từ lớp 7 đến lớp 11, 12, hoặc 13 tùy theo tỉnh bang.
- Hệ thống Cégep độc đáo: Tại tỉnh Quebec, học sinh sau trung học có thể học Cégep – chương trình 2 năm phổ thông hoặc 3 năm đào tạo nghề trước khi vào đại học.
- Đa ngôn ngữ và định hướng linh hoạt: Các trường cao đẳng ở những tỉnh bang nói tiếng Anh có nhiều tên gọi khác nhau như community college (cao đẳng cộng đồng), University College (cao đẳng đại học), hay technical institutes (học viện kỹ thuật).
Sự đa dạng và chất lượng của hệ thống giáo dục Canada tạo nên một môi trường học tập lý tưởng cho sinh viên trong và ngoài nước.
Chi tiết hệ thống giáo dục Canada
Giáo dục mầm non
Giáo dục mầm non đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng nền tảng vững chắc cho sự phát triển toàn diện của trẻ em trước khi bước vào giáo dục chính thức. Dù không bắt buộc, nhưng việc tham gia giáo dục mầm non mang lại nhiều lợi ích thiết yếu cho trẻ.
Hệ thống giáo dục mầm non tại Canada được chia thành ba loại chính:
- Nhà trẻ (Daycare): Nhà trẻ là môi trường an toàn và thú vị, nơi trẻ nhỏ không chỉ được chăm sóc mà còn có cơ hội tương tác xã hội. Các nhà trẻ có thể do tư nhân hoặc tổ chức công lập điều hành, với phạm vi phục vụ từ vài tháng tuổi đến 5 tuổi, tùy theo quy định từng tỉnh bang.
- Trường mẫu giáo (Preschool): Trường mẫu giáo cung cấp chương trình học giúp trẻ chuẩn bị sẵn sàng cho bậc tiểu học. Với thời gian học ngắn hơn nhà trẻ, trường mẫu giáo dành cho trẻ từ 3 đến 5 tuổi, được tổ chức bởi cả các cơ sở tư nhân và công cộng.
- Trường nuôi dưỡng (Nursery School): Trường nuôi dưỡng tập trung phát triển các kỹ năng cơ bản như giao tiếp, hòa nhập xã hội và sự tự lập. Với lịch học chỉ vài giờ mỗi tuần, mô hình này phù hợp với trẻ từ vài tháng đến 3 tuổi.
Bậc Tiểu học
Giáo dục tiểu học là nền tảng quan trọng trong hệ thống giáo dục Canada. Đây là giai đoạn học sinh bắt đầu hình thành các kỹ năng cơ bản và phát triển nhân cách.
Độ tuổi: Học sinh Canada thường bắt đầu đi học tiểu học từ 5-6 tuổi và kết thúc ở độ tuổi 11-12.
Thời gian học: Một năm học tiểu học kéo dài khoảng 10 tháng, từ tháng 9 đến tháng 6 năm sau. Học sinh có kỳ nghỉ hè 2 tháng.
Chương trình học: Các môn học cơ bản bao gồm:
- Tiếng Anh hoặc tiếng Pháp (tùy theo tỉnh bang)
- Toán học
- Khoa học
- Nghệ thuật
- Thể dục
- Xã hội học
Ngoài ra, nhiều trường còn tích hợp các môn học bổ trợ như âm nhạc, công nghệ thông tin nhằm phát triển toàn diện cho học sinh.
Bậc Trung học
Như đã nói ở trên, Canada có rất nhiều trường trung học từ công lập tới tư thục. Học sinh tại đây có thể lựa chọn học kết hợp văn hóa với tiếng Anh.
Đa phần các trường đại học ở Canada không yêu cầu ngoại ngữ của du học sinh, miễn là người đó có điểm học văn hóa tốt. Khi bắt đầu đăng ký học tại trường, du học sinh đó sẽ phải thi trắc nghiệm sinh ngữ nhằm xác định xem có cần phải cho học thêm sinh ngữ ngoài các môn học văn hóa hay không.
Trường trung học tư thục
Toàn bộ các tỉnh bang ở Canada đều có trường trung học tư thục, và bạn biết không, nhiều nhà kinh doanh và lãnh đạo chính trị nổi tiếng tại Canada từng tốt nghiệp tại những trường tư thục này.
Một điều nữa mà bạn có thể yên tâm đó là toàn bộ các trường tư thục bắt buộc phải đăng ký với Bộ giáo dục tại tỉnh bang hoặc lãnh thổ của họ và phải đảm bảo các tiêu chuẩn về giáo trình giảng dạy và các tiêu chuẩn khác được bộ liên quan quy định.
Ở Canada bạn cũng có thể chọn trường dành riêng cho nam, riêng cho nữ hay cả nam và nữ cho trẻ. Ở nhiều trường trung học tư thục có chương trình nội trú toàn diện, vì vậy phụ huynh có thể yên tâm khi cho con em du học ở đây.
Trung học công lập
Giờ đây, hệ thống giáo dục Canada ở nhiều trường công lập đã bắt đầu thu nhận du học sinh quốc tế, và ngày càng mở rộng trên toàn đất nước. Những trường công lập này đều được quản lý bởi hội đồng giáo dục (school board) được bầu ra ở địa phương. Tùy mỗi tỉnh bang mà chính sách thu nhận học sinh quốc tế khác nhau và mức học phí cũng không giống nhau.
Và một điều nữa đó là một vài trường trung học công lập có chương trình International Baccalaureate – IB (chứng chỉ quốc tế). IB là chứng chỉ được công nhận khắp Bắc Mỹ – tương đương với năm thứ nhất đại học. Khi học sinh đạt được điểm cao môn học IB thì sẽ được các đại học công nhận khi học sinh đó chuyển lên đại học.
Cao đẳng
Tại Canada có khoảng 175 cơ sở giáo dục sau trung học đều là thành viên thuộc ACCC – Hiệp hội các trường cao đẳng cộng đồng Canada. Một vài tên gọi khác như: Học viện kỹ thuật, cao đẳng cộng đồng, cao đẳng đại học, Cé gep.
Khi tốt nghiệp tại những cơ sở giáo dục này, bạn hoàn toàn có thể đáp ứng được nhu cầu các ngành công nghiệp, dịch vụ công cộng, kinh doanh,…trên thị trường.
Tại Canada, giáo trình giảng dạy ở nhiều trường cao đẳng còn chuyên sâu về nghề nghiệp hơn là ở bậc đại học. Những lớp học ít người thì các khóa học thường là thực tập ở bên ngoài trường, không gian học và phòng lab thoáng đãng, cách dạy tương tác nhiều hơn, nhiều cấp độ học khác nhau từ kỹ thuật cho tới ngành nghệ thuật sáng tạo.
Tại đất nước ngày, nhiều trường cao đẳng là nơi đào tạo xuất sắc cho nhiều lĩnh vực như môi trường, công nghệ thông tin, khách sạn, du lịch,…Ở đây có chương trình học toàn thời gian và bán thời gian linh động cho học sinh bao gồm như y tế, nghệ thuật ứng dụng, kinh doanh, dịch vụ xã hội,…Có thể nói, các trường cao đẳng là địa chỉ giáo dục cấp tiến, thường xuyên thay đổi để đáp ứng được những nhu cầu về kinh tế xã hội của cộng đồng.
Bậc Cao đẳng Đại học
Đây là dạng kết hợp giữa trường cao đẳng và đại học ở Canada. Khi theo học tại đây, bạn có thể lựa chọn 1 trong 2 định hướng đó là:
- Theo học 1 chương trình văn hóa trong 2 năm, sau đó chuyển tiếp đi lên đại học
- Học 2-3 năm để tốt nghiệp với bằng cấp chuyên môn.
Hầu hết các trường đại học đều có liên kết với một vài trường đại học trong vùng để thuận tiện cho quá trình chuyển tiếp. Sau khi chuyển tiếp lên đại học, sinh viên sẽ học tiếp 2 năm cuối của chương trình đại học kéo dài 4 năm.
Cao đẳng cộng đồng – Community College
Có thể nói, tại Canada, trường cao đẳng cộng đồng là phổ biến nhất, có nhiều chương trình đào tạo chuyên môn từ 1-3 năm (gồm cả thời gian thực tập).
Một số ít còn có chương trình chuyển tiếp lên đại học, học sinh có thể học các khóa học tương đương với các khóa học trong 2 năm đầu của chương trình 4 năm đại học. Sau đó thì sẽ tiếp tục học tiếp chương trình học 2 năm cuối tại trường đại học để hoàn tất chương trình học.
Chương trình chuyển tiếp đại học – University Transfer Program
Như đã nói ở trên, học sinh muốn lấy được bằng đại học theo chương trình chuyển tiếp đại học thì cần phải hoàn thành chương trình học 2 năm học đầu tiên ở trường Community College hoặc University College để nhận tín chỉ (credit).
Và các tín chỉ này sẽ chuyển tiếp lên các trường đại học như là chứng nhận đã học năm thứ nhất và thứ hai tại đại học.
Lưu ý:
- Học sinh cần chọn kỹ các khóa học phù hợp với ngành mà mình dự định theo học ở bậc đại học.
- Không phải chỉ cần hoàn thành chương trình chuyển tiếp là được nhận vào học tại đại học mà học sinh cần phải thỏa mãn điều kiện nhập học tại đại học đó.
Tại tỉnh bang Quebec, các học sinh quốc tế có thể lựa chọn học tại một trường cao đẳng Cé gep. Những học sinh tốt nghiệp trung học phổ thông khi chọn Cé gep thì sẽ có 2 chương trình, đó là
- Chương trình chuyển tiếp 2 năm lên đại học
- Chương trình chuyển tiếp kỹ thuật 3 năm để đi làm luôn.
Trường cao đẳng nghề – Technical Institute/Career College
Đây là những cơ sở giáo dục tư nhân, tại đây có các giáo trình dạy cho học sinh những kỹ năng thực tế áp dụng khi làm việc ngoài thị trường sau khi theo học trong thời gian ngắn.
Nếu bạn đang tìm kiếm chương trình đào tạo ngắn hạn cho nghề điện ảnh, tin học, internet, du lịch khách sạn, thiết kế đồ họa,…thì đây là một lựa chọn chính xác. Dù là trường do tư nhân làm chủ nhưng đều được tỉnh bang công nhận và đảm bảo các tiêu chuẩn trong chương trình học và chất lượng giảng dạy.
Đại học tại Canada – University
Canada hiện có khoảng 95 trường đại học nổi bật trên thế giới nhờ chất lượng giảng dạy và nghiên cứu. Bằng cấp từ các trường đại học tại đây được công nhận toàn cầu. Các trường đại học quy mô lớn ở Canada đều nhận được sự tài trợ từ chính phủ, bất kể vị trí địa lý hay lĩnh vực đào tạo. Số lượng sinh viên tại mỗi trường dao động từ 1.000 đến 35.000 người.
Hệ thống giáo dục đại học Canada cung cấp đa dạng các chương trình đào tạo, từ kỹ sư, cử nhân, thạc sĩ đến tiến sĩ, cũng như các chứng chỉ và bằng diploma chuyên môn. Học phí sẽ khác nhau tùy theo tỉnh bang, trường, và chương trình học, vì vậy, việc tìm hiểu kỹ trước khi đăng ký là rất quan trọng.
Năm học đại học thường kéo dài từ tháng 9 đến tháng 5 năm sau. Một số trường áp dụng hệ thống 2 hoặc 3 học kỳ, cho phép học xuyên suốt cả mùa hè. Đáng chú ý, Canada không áp dụng kỳ thi tuyển sinh đại học; thay vào đó, các trường sẽ xét tuyển hồ sơ. Tiêu chí nhập học và quy trình xét duyệt hồ sơ cũng thay đổi theo từng trường, kể cả học sinh du học Canada cũng áp dụng như vậy.
Điều kiện để người nhập cư cho con học tại Canada
Người nhập cư muốn cho con học tại Canada cần đáp ứng một số điều kiện và chuẩn bị giấy tờ cần thiết tùy thuộc vào tình trạng nhập cư của gia đình (visa du học, làm việc, định cư, hoặc tạm trú).
Điều kiện cơ bản
- Tình trạng hợp pháp tại Canada: Cha mẹ hoặc người giám hộ phải có giấy tờ chứng minh tình trạng cư trú hợp pháp, như giấy phép lao động (Work Permit), giấy phép du học (Study Permit), thẻ thường trú (PR), hoặc thị thực tạm trú (Visitor Visa) hợp lệ.
- Độ tuổi của trẻ em: Trẻ từ 6 đến 16 tuổi (tùy theo tỉnh bang) bắt buộc phải đi học tại Canada. Giáo dục tiểu học và trung học công lập thường miễn phí cho con của người lao động, người định cư, hoặc sinh viên quốc tế.
- Tình trạng cư trú của cha mẹ: Một số tỉnh bang yêu cầu cha mẹ phải định cư hoặc làm việc tại khu vực của trường con mình sẽ học.
Các giấy tờ cần thiết
- Giấy tờ xác nhận tình trạng nhập cư:
-
- Giấy phép lao động (Work Permit), giấy phép du học (Study Permit) của cha mẹ.
- Thẻ thường trú nhân (Permanent Resident Card) nếu gia đình đã định cư.
- Giấy khai sinh của trẻ: Bản sao giấy khai sinh của con (dịch sang tiếng Anh hoặc tiếng Pháp có công chứng).
- Hộ chiếu và visa của trẻ: Hộ chiếu hợp lệ và visa nhập cảnh vào Canada của trẻ.
- Sổ tiêm chủng và hồ sơ y tế: Giấy chứng nhận tiêm chủng đầy đủ (theo yêu cầu của từng tỉnh bang) và hồ sơ sức khỏe.
- Giấy tờ chứng minh nơi cư trú: Hóa đơn tiền điện, tiền nước, hoặc hợp đồng thuê nhà để chứng minh địa chỉ cư trú tại Canada.
- Hồ sơ học tập trước đó (nếu có): Bảng điểm, giấy chuyển trường từ trường cũ (dịch sang tiếng Anh hoặc tiếng Pháp nếu không phải hai ngôn ngữ này).
Quy trình đăng ký học
- Tìm trường học gần nơi cư trú (công lập hoặc tư thục).
- Liên hệ với trường để nhận hướng dẫn chi tiết về thủ tục nhập học.
- Nộp hồ sơ đầy đủ giấy tờ và chờ xét duyệt.
Nếu gia đình bạn thuộc diện sinh viên quốc tế hoặc lao động tạm thời, một số tỉnh bang có thể yêu cầu đóng học phí cho trẻ em học tiểu học hoặc trung học. Việc này phụ thuộc vào chính sách của từng tỉnh bang và loại visa của cha mẹ.
Trên đây là hệ thống giáo dục Canada và điều kiện nhập học cho con cái của người định cư Canada. Để tìm hiểu về định cư Canada và những diện định quốc gia khác, quý khách vui lòng truy cập website dinhcudaquocgia.com hoặc gọi tới hotline CSKH 0972.13.12.12.